درگذشتم از حد این کائنات

اقبال لاهوری

جاوید نامه

شماره 50

حرکت به جنت الفردوس

درگذشتم از حد این کائنات

پا نهادم در جهان بی جهات

بی یمین و بی یسار است این جهان

فارغ از لیل و نهار است این جهان

پیش او قندیل ادراکم فسرد

حرف من از هیبت معنی بمرد

با زبان آب و گل گفتار جان

در قفس پرواز می آید گران

اندکی اندر جهان دل نگر

تا ز نور خود شوی روشن بصر

چیست دل یک عالم بی رنگ و بوست

عالم بی رنگ و بو بی چار سوست

ساکن و هر لحظه سیار است دل

عالم احوال و افکار است دل

از حقایق تا حقایق رفته عقل

سیر او بی جاده و رفتار و نقل

صد خیال و هر یک از دیگر جداست

این به گردون آشنا آن نارساست

کس نگوید این که گردون آشناست

بر یمین آن خیال نارساست

یا سروری کاید از دیدار دوست

نیم گامی از هوای کوی اوست

چشم تو بیدار باشد یا به خواب

دل ببیند بی شعاع آفتاب

آن جهان را بر جهان دل شناس

من چه گویم زانچه ناید در قیاس

اندر آن عالم جهانی دیگری

اصل او از کن فکانی دیگری

لازوال و هر زمان نوع دگر

ناید اندر وهم و آید در نظر

هر زمان او را کمالی دیگری

هر زمان او را جمالی دیگری

روزگارش بی نیاز از ماه و مهر

گنجد اندر ساحت او نه سپهر

هر چه در غیب است آید رو به رو

پیش از آن کز دل بروید آرزو

در زبان خود چسان گویم که چیست

این جهان نور و حضور و زندگیست

لاله ها آسوده در کهسارها

نهرها گردنده در گلزارها

غنچه های سرخ و اسپید و کبود

از دم قدوسیان او را گشود

آب ها سیمین هواها عنبرین

قصرها با قبه های زمردین

خیمه ها یاقوت گون زرین طناب

شاهدان با طلعت آیینه تاب

گفت رومی ای گرفتار قیاس

درگذر از اعتبارات حواس

از تجلی کارهای خوب و زشت

می شود آن دوزخ این گردد بهشت

این که بینی قصر های رنگ رنگ

اصلش از اعمال و نی از خشت و سنگ

آنچه خوانی کوثر و غلمان و حور

جلوه س این عالم جذب و سرور

زندگی اینجا ز دیدار است و بس

ذوق دیدار است و گفتار است و بس