قاآنی شیرازی – قصیده شماره 227
در ستایش از اهل پارس و ستایش بعضی از آنها
ای رخش ره نورد من ای اسب تیزگام
تا چند بند آخوری آخر برون خرام
کاه خسان چه می خوری ای رخش ره نورد
بار خران چه می بری ای اسب تیزگام
هرگز نبوده آب تو از منهل خسان
هرگز نبوده کاه تو از آخور لئام
ده ماه شد که خوی گرفتی به نای و نوش
وندر طویله خوردی و خفتی علی الدوام
هر شام داده کاه و جوت را به امتنان
هر روز شسته یال و دمت را به احترام
ای بس که آب دادم و تیمار کردمت
نه زین زدم به پیشت و نه بربستمت لجام
آبت گهی ز چاه کشیدم گهی ز جوی
کاهت گهی به نقد گرفتم گهی به وام
هرگز به تازیانه بنشخودمت سرین
وز چنبر چدار نیفکندمت به دام
کاهت به گاه دادم و آب و علف به وقت
غافل نبودم از تو به یک عمر صبح و شام
یک یک حقوق رفته اگر بازگویمت
حالی فروچکد عرق شرمت از مسام
تازی نژاد اسب من آخر حمیتی
یک ره چو تازیان به حمیت برآر نام
چون شد حمیت عربی کت ز پیش بود
ز اصطبل سر برآر چو شمشیر از نیام
خیز ای سیاه روی تو را ز رخش روستهم
از سُم بسای مردمک دیده ی خصام
اسبا حقوق من به عقوق ار بدل کنی
ترسم که روزگار کشد از تو انتقام
اسبا زمان یاری و هنگام یاوریست
لختی برون خرام و مکن رنج من حرام
از سم ره نورد بجنبان همی زمین
وز نعل خاره کوب بسنبان همی رخام
برزن خروش تا بمرد مار در شکفت
برکش صهیل تا برمد شیر در کنام
از دم به چشم شیر فلک درفکن غبار
از سُم به جسم گاو زمین برشکن عظام
اسبا گرم ز پارس رسانی به ملک ری
زرین کنم رکابت و سیمین کنم ستام
از حلقه ی ستاره همی سازمت رکیب
وز رشته ی مجرّه همی آرمت لجام
میخت کنم ستاره و نعلت کنم هلال
زینت ز زر پخته ستامت ز سیم خام
هم پای بند بافمت از ریش ابلهان
هم پاردم نمایمت از سبلت عوام
تو زیر رانم آیی چون زیر ابر کوه
من بر تو خود نشینم چون بر سمند سام
از پارس بهر کسب معالی سفر کنم
راحت کنم حرام که حاصل شود مرام
هم چهره ی ستاره برندم به نوک تیر
هم گردن زمانه ببندم به خم خام
گه چون عجم به دست همی چین کنم کمند
گه چون عرب به چهره همی برنهم لثام
اقبال و بخت و عز و معالی به گرد من
از چار سو بجهد همی جوید ازدحام
حیرت کند ز جنبش من در هوا عقاب
غیرت برد به رحمت من در زمین هوام
قانع شوم به بیش و کمی کم دهد خدای
راضی شوم به خیر و شری کاید از انام
بر دهر سخره رانم چون رند بر فقیه
بر مرگ حمله آرم چون باز بر حمام
نفرین کنم به پارس که از ساکنان او
واصل نگشت نعمت و حاصل نگشت کام
نه ریش کس ز مرهمشان جسته اندمال
نه زخم کس ز داروشان دیده التیام
همواره در شقاق و ستمشان مدار سیر
پیوسته در نفاق و جفا کرده اقتحام
چون من کسی به ساحت آن خوار و مستمند
چون من کسی به عرصه ی آن زار و مستهام
میران آن به گاه تواضع چنان ثقیل
کز جا قیامشان ندهد دست تا قیام
جز باد عجبشان ندمد هیچ در دماغ
جز بوی کبرشان نرسد هیچ بر مشام
جز چند تن که از گهر پاک زاده اند
از دوده ی مکارم و از دوحه ی کرام
چون لاله روز و شب همه با عیش و انبساط
چون غنچه دم به دم همه با وجد و ابتسام
ژاژی ز هیچکس نشنیدم به جز مدیح
لغوی ز هیچیک نشنیدم به جز سلام
بر من زحام آنان چون عام بر امیر
بر من هجوم ایشان چون خاص بر امام
زان چند تن گذشته ملولم ز شیخ و شاب
زان چند تن گذشته خمولم ز خاص و عام
رنجی مرا کز ایشان گر زانکه بشمرم
آن رنج ناشمرده سخن می شود تمام